Şansı bol olsun, başarılar dilerim. Nihat Özdemir TFF’sinin danışmanı David Elleray, “Türk hakemliğinin yaşam döngüsü size anlatıldı mı?” sorumu şaşkınlıkla karşılamış, aşağıdaki tabloya cevaben, “Bu yapıyı Avrupa standardına çevirmek için planlama yapacağız” mesajını vermişti. Yeni göreve gelen MHK’ların afili sözlerle dolu gelecek planlarına ‘bıyık altından gülen hakemler’ gibi bakmıştım Mr. Elleray’e.
MHK'LARIN DÖNGÜSÜ
· Ağustos: Kulüp başkanları yalandan centilmenlik pozu verir.
· Eylül: Lig ısınır, büyük hakem hatalarına homurtular başlar.
· Ekim: 4 büyüklerin ‘istemezük’ hakem listesi şekillenmeye başlar, demeçler manşetleri süsler.
· Kasım: Tüm kulüplerin “Üzerimize oyun oynanıyor” dediği isimlerin o takımlarla ilişiği kesilir.
· Aralık: “Bu hakemlerle lig bitmez” saldırısı karşısında TFF’ler kendi derdine düşer.
· Ocak: Sus payı olarak MHK üyelerinden birinin kellesi verilir.
· Şubat: Hakem hataları ve baskı artar, ‘yeni MHK adayları’ dillendirilir.
· Mart: Sezon sonuna kadar çalışacak yeni MHK atanır.
· Nisan: Yeni MHK’ya saldırılar başlar.
· Mayıs: Kavga dövüş, bağırış çağırış derken lig biter. · Haziran: Geçici MHK gider, yenisi gelir, ağustosa dönülür.
2000'Lİ YILLARDA GÖREV YAPAN MHK BAŞKANLARI
Son 23 yılda göreve gelen 18 MHK, büyük oranda işte bu döngünün eseridir. Zamanlar bazen değişir. Bu güzel oyunu ‘hakemden ibaret’ sanan bir ülkenin spor kültürünün sığlığının tanımıdır. Avrupa’daki federasyonlar gibi otorite gücünün kulüp esaretiyle yönetilmediği, futbol ailesinin en zayıf halka gördüğü hakemlerin üzerinde gövde gösterisi yaptığı bir ülkenin manzarasıdır yaşananlar
SABRİ ÇELİK 4, YUSUF NAMOĞLU 3, ZEKERİYA ALP 2 KEZ BAŞKANLIK YAPTI
23 yıllık süreçte 1 yıldan fazla görev yapabilen sadece 4 MHK mevcut. Birden fazla başkanlık tadanlar Sabri Çelik (4), Yusuf Namoğlu (3) ve Zekeriya Alp (2). Mehmet Büyükekşi TFF’siyle alışılagelenden farklı bir dönem yaşanıyor. Hakem atamalarının algoritma ile yapıldığı, MHK’nın söz sahibi olmadığı bir düzene geçildi. Atamaları yapan, klasman kararlarını veren, gözlemcilerin yerini belirleyen, VAR kadrosu kuran, hakemliğin genetiğini kendi isteğiyle şekillendiren bir TFF yönetiminin MHK’sını tattık Sabri Çelik döneminde. MHK ile vedalaşırken söylenen gerekçe ise: “işler iyi gitmiyor, hatalar çok.”
MHK DEĞİŞTİRMEK ÇÖZÜM MÜ?
Hakemlerin teknik direktörü olan MHK’ların sık değişim çarpıklığına benzer durum kulüplerimizde var. Geçen sezon 25 teknik direktör değişimi yaşandı. Avrupa ile kıyasta bu alanda da skandal vaziyetteyiz. Kulüpler planlı başarı için sabra da, camia hoşgörüsüne de sahip değil! Sürekli yıkıp yenisini yaparak başarı geleceği sanılıyor. Bu benzerlikte, TFF yönetimlerinin ve “MHK değişsin” baskısı yapan kulüplerin anlayamadığı çok önemli bir fark var: Teknik direktör değiştiğinde, istekleri doğrultusunda veya kulüp yönetimi tasarrufuyla kadro yeniden oluşturulabilir. Ne yazık ki MHK değişimlerinde böyle bir şans da yok. Elinizdeki ana kadro belli. Devre arasında yeni isimler katma şansı kadronun %20’si (maksimum 4-5 hakem) oranında sınırlı. Ayrıca, TFF 1’deki hakem havuzunda, kulüplerin parayı basıp alabildiği nokta transferler gibi şansın da yok! Geçen mart ayında 3 hakemi aldılar, vasat hakem ortalaması arttı.
DENENMİŞ İSİMLERİ YENİDEN GETİRMEK AKIL ALIR GİBİ DEĞİL
Hakemlik özel bir meslek. Banka veya özel işletme yaklaşımıyla yönetilemez. “Amatörden aldım, Süper Lig’e koydum” da diyemezsin, tecrübe çok kıymetli. Hakem yeteneği de doğuştan olamıyor. Tüm bu nedenlerle 23 yılda 18 MHK değişiminden her seferinde medet ummak, hayalperestlikten öteye gitmiyor. 2-3 kez başkanlık yapan isimleri, ‘yeni umutlarla’ bir daha göreve davet etmek ise akıl alır gibi değil. İyi yöneticiyse neden gönderdin, değilse bir daha niye getirdin? Cevap mı? “Baş tacımız kulüpler isyan ettiler gönderdik, kulüplerimiz arz ettiler yeniden getirdik” kısır döngüsü.
HAKEM AKADEMİSİ GÜZEL BİR GELİŞME
Hakem Akademisi’nin faaliyete geçmesi, mevcut TFF yönetiminin hakem ücretlerindeki revizelerle birlikte en kayda değer icraatı. Akademi sağlıklı yetiştirme ve eğitim açısından şart. Şu anki vasat Süper Lig hakem kadrosu düşünüldüğünde 5-10 sene sabrederek yeni kuşak hakem yetiştirmek kaçınılmaz
Murat Fevzi TANIRLI / Hürriyet
