“1995 yılında, Roma Anlaşması çerçevesinde sağlanan ‘serbest dolaşım’ hakkını dayanak gösterilerek oluşan ve Avrupa Adalet Divanı tarafından alınan kararla, ‘Bosman kuralları’ kabul edilerek uygulanmaya başlanmıştı.
‘Serbest dolaşım’ hakkı uyarınca Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ulusal liglerine transfer edilen oyuncunun Avrupa Birliği vatandaşı olması koşuluyla yabancı oyuncu sınırlaması kaldırılmıştı ki halen devam eden bir uygulamadır.
Bu yapısal değişim neticesinde oluşan fiili duruma uymak tüm ligleri zorunlu kıldığından ortaya farklı bir durum çıkmasına da neden oldu.
Endüstriyel futbol adını alan bu yapısal değişim, Avrupa’da 5 ligi (Premier League, La Liga, Bundesliga, Serie-A ve Lig 1) performansa dayalı işletme modeline sahip olmasını sağlarken, kalan diğer ligleri üretim mekanizması temelli yarışma ligleri haline gelmesine neden oldu.
Biz maalesef çevre liglerin bile içinde olma şartlarına sahip değiliz. Çünkü ne üretim temelli ne de performans temelli bir yapıya sahip olmadığımızdan rant kurgusuna bağlı kendi başına kalan lig olduk.
Şimdi durum böyleyken, yabancı oyuncu sayısını artırmakla ilgili yapılan değerlendirmelerin dayanağı olmadığından, sonuç olarak menajerler üzerinden ranta dayalı ticari bir beklentiyi oluşturan ve ciddi ekonomik kayıplara neden olacak bir yapıda süreç devam etmektedir.
Avrupa’nın 5 ana liglerine bakarak devam edelim: Premier League; tüm kadroda bulunan yabancı oyuncu sayısı şartlı sınırsız ve sahaya çıkan yabancı oyuncu sayısı da sınırsızdır. Ancak, İngiltere'de alınan yabancı futbolcuların son iki yılda kendi millî takımlarının maçlarının en az yüzde 75'inde oynamış olması gerekmektedir.
Almanya Bundesliga’da, sahaya çıkan yabancı oyuncu sayısı sınırsız ancak, en az 12 Alman futbolcu tüm kadroda bulunması şartı var ve en az da 8 futbolcu altyapıdan yetiştirilmesi şarttır.
Fransa Ligue 1’de, tüm kadroda bulunan yabancı oyuncu sayısı ve sahaya çıkan yabancı oyuncu sayısı AB futbolcuları + 4 yabancı futbolcu şeklindedir.
İspanya La Liga’da, tüm kadroda bulunan yabancı oyuncu sayısı ile sahaya çıkan yabancı oyuncu sayısı; AB futbolcuları + 3 yabancı futbolcu şeklindedir.
İtalya Serie A’da, tüm kadroda bulunan yabancı oyuncu sayısı ile sahaya çıkan yabancı oyuncu sayısı; AB futbolcuları + 5 yabancı futbolcu şeklindedir.
Görüldüğü üzere endüstriyel anlamda örgütlenen bu 5 lige baktığımız zaman, her türlü dış etkiye rağmen koruyucu tedbirleri alarak, lig kalitesini yukarda tutarak buradan işletme katma değeri yaratmaya çalışırken, bu tedbirler sonucunda üretim mekanizması içinde kalarak buradan da katma değer yaratmaktadırlar.
Eğer futbol endüstriyel bir kurguya sahipse buradaki yaratılacak değerin bilimsel ve bilgiye dayalı olması yanında karar mekanizması liyakat sahibi kişilerden oluşmalıdır.
Yabancı kuralının içerik tartışması yapılmadan, bir standart getirilmeden ve uzun vadeli beklentiler oluşturulmadan Türk futboluna olumlu etkilerinden ziyade tabii ki zararı olacaktır. Rasyonel düşünme zorunluluğu vardır. Bunun temel dayanağı, öncelikle alt yapı eğitim ve işletme programlarını neticesinde bir üretim mekanizması kurulmasıdır.”
Duhuliye.com