TFF başkanına göre hakemlere psikolojik destek gerek. Hakemlerimizin künyeleriyle birlikte sahnede ‘görücü’ye çıkarılmalarının ardından şimdi de manevi yardıma ihtiyaçları olduğuna karar verildi. Kulüp başkanları ve mensuplarının VAR odası ziyaretinde, hakemlerimizin künyeleriyle birlikte sahnede “görücü”ye çıkarılmalarının ardından şimdi de TFF Başkanı sayın Büyükekşi tarafından manevi yardıma ihtiyaçları olduğuna karar verildi. VAR hakemleriyle görüşen TFF Başkanı, 10 haftalık süreçte psikolojik dengelerinin bozulduğunu ve çok acil destek almaları gerektiğini düşünmüş. UYGULAMA iFLAS ETMiŞTiR Sezon başından bu yana dillendiriyoruz. Keşifler yapmaya, yeni yeni adetler türetmeye gerek yok. TFF, Avrupa’nın 5 büyük liginin düşünemediği(!) VAR kadrosunu ayırarak hakemlerin erken yıpratılmasına ve yıpranmasına davetiye çıkarmış, uygulama mental ve fiziksel olarak 10 haftada iflas etmiştir. G.Saray’ın basın açıklamalarıyla birlikte de şimşekleri daha çok üzerine çeken görevlendirme sistemi, haftada 2-3 maça çıkan VAR hakemlerinin hem baskı hem de dikkat zorunluluğu nedeniyle maç bitimlerinde komadan çıkmış hale gelmesine çanak tutmuştur. Maçı sorunsuz geçen bir hakemin içindeki rahatlamaya empati yapabiliyorum. Ancak biri bitmeden diğeri başlıyor. Şimdi de sorun bireysel nedenlerden kaynaklanıyormuş gibi TFF derhal psikolojik yardım için harekete geçiyor. KULÜPLERiN ‘HEP AYNI HAKEM GELiYOR’ DEMESi ANLAMSIZ TFF’nin yarattığı 3 ana sorun var: 1- Matematik: Süper Lig’de her hafta 9 maç oynanıyor ve VAR-AVAR olmak üzere 18 hakeme ihtiyaç var. VAR kadrosunda 12 hakem mevcut. Hatta sezon başında 11’di ve Mustafa İlker Coşkun’un katılmasıyla 12 oldu. Her hafta 18 hakeme ihtiyaç duyulan VAR odasında bir hakemin birden fazla görev alma zorunluluğu doğuyor. Hal böyle olunca da haftalar ilerledikçe her takımın maçında aynı isimlerin kesişmesi beklenen bir sonuç. Bu hakemlerin de tecrübesine ve başarısına göre elbette ayrım var. Alper Ulusoy, Serkan Tokat ve Hakan Ceylan başarı olarak diğerlerinden önde. Ayrıca her hakem cezaya girebilir, sağlık sorunu yaşayabilir. Bu nedenle ya VAR’da ya AVAR’da aynı isimler denk gelecek. Kulüplerin bu kadro yapısında “bize hep aynı isimler geliyor” demesi anlamsız, çünkü kaçış yok. UEFA GÖREVLENDiRiYOR BiZ iNATLA KULLANMIYORUZ 2- Hakem klasmanlarına saygısızlık: FIFA VAR kadrosunda olan hakemlerimiz Abdulkadir Bitigen ve Mete Kalkavan’ı Şampiyonlar Ligi’nde koca UEFA görevlendiriyor, değer veriyor, biz ise bir kadro inadı uğruna kullanmıyoruz. Sadece bu ikisi değil, Avrupa’nın her büyük liginde olduğu gibi pek çok hakemi kullanarak hem farklı isimlerin görev alması sağlanabilir ve kulüplerin saldırısı engellenir, hem de sahadaki tecrübelilerden de faydalanılır. KURUMSAL ŞiRKET GiBi YÖNETiM TÜRK HAKEMLiĞiNE ZARAR VERDi 3- Hakemliğin genetiğini bilmemek: Hakemliğin yapısını bilmeden ve tanımadan, sadece kurumsal bir şirket yönetimi edasında yaklaşmak Türk hakemliğine kısa sürede zarar verdi. “Güven” kavramı, Dünya Kupası’na varamadan sarsıldı. Futbolumuzu özne kabul edip her alanda bataktan çıkaracak önlem almasını hayal ettiğimiz yönetim, geldiğinden bu yana yatıyor hakem, kalkıyor hakem. Yakında hakemlerin hepsi TFF’de yine podyuma çıkarılarak, kulüp başkanlarına “dart” oynamaları için oklar dağıtılırsa şaşırmam. BAŞARISIZ DEĞiLLER Genel tabloda VAR hakemlerinin böyle bir zorlama düzende asla başarısız olduğunu düşünmüyorum. Somut veriler ortada. Elbette hatalar oldu, müdahale edilmesi gerekip karışmadıkları pozisyonlar “her ligde olduğu kadar” yaşandı ancak önceki yıllarla karşılaştırıldığında iyi. Tüm bu görevlendirme sıkıntısına ve mental olarak yıpratıcı sürece iflas deyişimin nedeni, organizasyon bozukluğunun kulüplerde yarattığı tepki ve hakemlerin yüklerinin ağırlığı! PSiKOLOGLA ÇÖZÜLMEZ Her insanın periyodik olarak psikolojik danışmanlık alması, hayatın akışında olması gereken bir durum. Farklı bakış kazanmak, önerileri dinlemek, sağlıklı analizle hayatı iyileştirmek adına çok değerli. Ancak VAR hakemliğinin içinde bulunduğu durumun çözümünün psikolog kapısında aranması, gerçek sorunları görmezden gelmektir. Psikologun önerileriyle “tek başlarına” çözebilecekleri bir sorun yok ortada. VAR hakemleri, aynı tempoda sık ve zor maçlarda görev aldığı sürece baskı her geçen gün artmaya devam edecek... Sorun psikoloji değil; önce organizasyon ve planlama, sonra eğitim. SAYIN MEHMET BÜYÜKEKŞi’DEN LEE MASON TRANSFERi iSTERiM Sayın Büyükekşi’nin yabancı VAR hakemi için İngiltere’ye gideceği VAR toplantısındaki açıklamalardan edinilen bilgi. Bugün “hangi ülkeden VAR gelmemeli?” diye sorulsa, cevabı İngiltere olur. Hem oyun hem de faul standardı çok yüksek bir ligin VAR çıtası da skandalları da yüksek. Kadrolu 2 VAR hakemi var: Lee Mason ve Mike Dean. Sahadaki hakemler de VAR’da görev alabiliyor. Wolves menajeriyken Nuno Espirito Santo “Lee Mason yaşlılıktan gözünün önündekini göremez oldu, emekli olma vakti geldi” eleştirisinde bulunmuş ve dönemin ardından emekli olmuştu. Ancak PGMOL onu VAR kadrosuna geçirdi. Sonuç olarak TFF şu anda kapı kapı VAR aramaya başladı. Sayının 20’ye yükseltilmesi hedefleniyor lakin 15’i bulmak bile maddi/manevi zor gibi. Ayrıca gelen hakemler İngilizce biliyor olacak. Bizde FIFA kokartlılardan birkaçı da dahil olmak üzere en büyük sorun iletişim. VAR odasında bir koltuk da tercümana ayrılması şart. Bir ricam da Avrupa’nın 5 büyük ligindeki maçları (özetler yeterli) VAR açısından izleyen TFF yönetim kurulu üyesi varsa tanışmak isterim. KASIM AYI, DERT AYI Hakemliği bıraktırılıp VAR’a geçirilmek istenenler de olduğu belirtiliyor. 8 Mart vakasının benzerini Dünya Kupası döneminde klasman yapılandırmasında görebiliriz. Bir dönem Sabri Çelik-Mustafa Çulcu-Muhittin Boşat üçlüsü gibi ağır ağabeylerin etrafında kurulan ve camiayı heyecanlandıran MHK için Merkez “Hayal” Kurulu betimlemesi yazmıştım Spor Arena dergisinde. Bugün gelinen noktada TFF nezdinde MHK tam bir “hayal kurul”a dönüştü. “VAR kadrosunu ayırma, TV gözlemci uygulamasını Riva’da devreye alma, yabancı VAR getirme, klasmanları yılbaşına erteleme, yapay zeka ataması” fikirlerine kadar hiçbir kararda sözü dinlenmeyen, sadece TFF’den tebligat yapılan bir kurula dönüştürüldü. Murat Fevzi TANIRLI / Hürriyet